Author(s):
1. Grujić Radoslav, Republic of Srpska, Bosnia and Herzegovina

Abstract:
Tokom posljednjih decenija sve više je izražena zabrinutost stanovništva zbog bezbjednosti hrane koju jedu. Praćenje hrane kroz lanac proizvodnje i distribucije provodi se sa ciljem identifikacije opasnosti, analize rizika i upravljanja rizicima, i zaštite zdravlja potrošača. Raznovrsnost tehnoloških postupaka i procesa koji se primjenjuju u preradi hrane stvorila je potrebu da se preduzećima omogući slobodan izbor najpogodnijeg postupka za praćenje proizvoda u datom sistemu proizvodnje, koji se mogu djelimično ili potpuno međusobno razlikovati, ali će obezbjediti zadovoljenje osnovnih principa sljedivosti. Slučajevi masovnog trovanja hranom biljnog porijekla, ukazali su na potrebu uvođenja efikasnog sistema sljedivosti i kada je ova vrsta proizvoda u pitanju. U ovom radu, autori su razvili sistem praćenja u procesu proizvodnje voćnih sokova, koji se odnosi na dio lanca hrane koji se odnosi na sirovine za izradu voćnih sokova i interno praćenje u fabrikama za proizvodnju voćnih sokova, koji se veoma skromno provodi ili ne postoji. Da bi se otklonili navedeni nedostaci i uspostavio sistem praćenja tokom cijelog lanca proizvodnje i prodaje voćnih sokova, autori daju predlog modela efikasnog sistema koji obezbjeđuje dvosmjerno praćenje proizvoda unatrag i u naprijed. Predloženi sistem se sastoji od četiri podsistema: (1) podsistem za identifikaciju jedinice/serije svih sastojaka i svih proizvoda; (2) podsistem za informacije (podatke) o proizvodu; (3) podsistem sa informacijama o mjestu i vremenu njihove prerade ili kretanju proizvoda; i (4) podsistem koji na najefikasniji način međusobno povezuje navedene podatke (alat za praćenje). U prvom podsistemu korištene su različite karakteristike proizvoda (mjerene veličine izražene u jedinicama zapremine, mase itd), različita fizička i mehanička svojstva proizvoda (stanje površine, agregatno stanje), životni vijek proizvoda itd. Karakteristike informacija koje se mogu koristiti u ovom podsistemu su vezane za vrstu i broj informacija. Podsistem vezan za informacije o mjestu i vremenu prerade sastojaka obuhvata proizvodni ciklus, postupke i operacije, vrijeme, opremu, način provođenja operacije, način skladištenja itd. U praksi se za izgradnju sistema praćenja hrane kao alati koriste različita tehnička rješenja. U ovom radu su analizirani sistemi sa alfanumeričkim kodom, bar kodom i RFID-om. Uvažavajući činjenicu da su troškovi uspostavljanja sistema sljedivosti važan faktor prilikom odabira najpogodnijeg tehničkog sistema za praćenje u procesu proizvodnje voćnih sokova, predloženi sistem je jednostavan za upravljanje i rukovanje sa potrebnom opremom, može da istovremeno sadrži veliki broj informacija i ne zahtjeva značajnija finasijska ulaganja.

Key words:
Sljedljivost u lancu snabdjevanja hranom, prerada, vocni sokovi

Thematic field:
agroekonomija

Opening paper:
Yes

Date of abstract submission:
14.07.2011.

Number of visits:
1104

Conference:
Agrosym Jahorina 2011

Applied paper from author