Author(s):
1. Dalibor Nedić, Zavod za sudsku medicinu RS, Republic of Srpska, Bosnia and Herzegovina
2. Krsto Lipovac, Kriminalističo-policijska akademija Zemun, Serbia
3. Željko Karan, Republic of Srpska, Bosnia and Herzegovina

Abstract:
Uvod: Saobraćajnom traumatizmu u Bosni i Hercegovini još uvijek nije poklonjena odgovarajuća pažnja, odnosno nedostaju ozbiljnija istraživanja ovog problema. Vozači sa ostalim putnicima u motornom vozilu predstavljaju značajan broj nastradalih na domaćim putevima. Materijal i metode: Materijal Zavoda za sudsku medicinu u Banjaluci omogućio je analizu povređivanja 400 vozača i ostalih putnika u motornim vozilima na putevima Republike Srpske. Posmatrane su demografske i karakteristike povređivanja, uzrok smrti, vremenska distribucija nezgoda, alkoholisanost vozača. Podaci su predstavljeni numerički i procentualno, statistički obrađeni pomoću χ2 testa, p<0,05. Rezultati: Muškarci čine skoro 3/4 ukupno nastradalih i preko 95% poginulih vozača. Skoro dvije trećine nastradalih je starosne dobi 15-44 godine, a trećina povređenih (i poginulih) pripada trećoj deceniji života. Vozači značajno češće zadobijaju AIS3+ povrede glave, grudi, trbuha, kao i AIS2+ povrede grudne kičme i donjih ekstremiteta. Kod vozača i suvozača najčešće su AIS3+ povrede grudi, kod putnika na zadnjem sjedištu AIS3+ povrede glave. Postoji pozitivna korelacija između starosne dobi i učestalosti AIS3+ povreda grudi, odnosno AIS2+ povreda kičme. Najčešći uzrok smrti su povrede glave (41%), povrede grudi (33,3%), politrauma (13,7%). Najviše povređenih je u dane vikenda, u ljetnim mjesecima. Blizu 3/4 poginulih umrlo je na licu mjesta ili tokom transporta do prve zdravstvene ustanove. Nepunih 60% poginulih vozača imalo je zakonom nedozvoljene koncentracije alkohola u krvi (> 0,3 g/kg). Zaključak: Muškarci u motornim vozilima češće stradaju u saobraćajnim nezgodama, a posebno ugrožena kategorija su mladi muški vozači. Ozbiljne povrede glave, grudi, trbuha i donjih ekstremiteta najčešće zadobijaju vozači. Implementacija upotrebe sigurnosnog pojasa na domaćim putevima je nezadovoljavajuća i potrebni su dodatni napori u ovom pravcu.

Key words:
saobraćajni traumatizam, vozači, suvozači, putnici, AIS3+ povrede, uzrok smrti

Date of abstract submission:
05.09.2014.

Conference:
III naučno-stručna konferencija "Bezbjednost saobraćaja u lokalnoj zajednici"

Presentation Applied paper from author