Author(s):
1. Dijana Đurić, Građevinski fakultet Subotica, Univerzitet Novi Sad, Serbia

Abstract:
Uvod: Dijabetes melitus tip II predstavlja oboljenje koje je u ekspanziji zadnjih decenija. Brojna istraživaja pokušavaju utvrditi faktore značajne za razvoj i tok ove bolesti. Među faktorima koji su se pokazali značajnim u pojedinim istraživanjima su nasljeđe i stresni životni događaji. Cilj rada: Ispitati povezanost nasljednog faktora i stresnih događaja sa nastankom dijabetes melitusa tip II. Metod: Istraživanje je provedeno na uzorku od 101 pacijenta koji se liječe u ZFMR ”Dr Miroslav Zotović”, Banja Luka, na stacionaru ili kroz Dnevnu bolnicu. Primjenjen je upitnik koji obuhvata sociodemografske karakteristike (pol, dob, obrazovni, profesionalni, porodični i materijalni status), prisustvo drugih oboljenja, nasljedni faktor (oboljenje prisutno kod roditelja, ili braće i sestara) i postojanje jednog ili više stresnih događaja nakon kojih su se u roku od dva mjeseca javili prvi simptomi i postavljena dijagnoza. U obradi podataka su koristene mjere deskriptivne statistike i hi-kvadrat test. Rezultati: Starosna struktura uzorka se kreće u rasponu od 41 do 80 godina, prosječna starost ispitanika je 66,77 godina (63,49 godina muškarci i 70,05 godina žene). Druga somatska oboljenja su registrovana kod 63.4 % ispitanika, najčešće se radi o kardiovaskularnim oboljenjima. Najveći broj ispitanika, njih 54.5 % ima srednjoškolsko obrazovanje, 60.4 % su u penziji, 68.3% su prosječnog materijanog statusa, 69.3% su u braku i 89.1% ima djecu. Od ukupno 57 muških ispitanika njih 42, odnosno 73.7%, navodi uticaj stresnih događaja na pojavu osnovnog oboljenja. Nasuprot tome, kod 21 ženskog ispitanika od ukupno 44, odnosno 47.7%, evidentan je uticaj stresnih događaja. Rezultat hi-kvadrat testa, odnosno vrijednost Jejtsove korekcije (p=0.014<0.05) nam govori da je utvrđena razlika između muških i ženskih ispitanika statistički značajna na nivou 0.05. Drugim riječima, muški ispitanici su u značajno većem procentu bili izloženi stresnim događajima. Vrijednost fi koeficijenta (phi=0.27<0.3) ukazuje da je utvrđena korelacija između pola i stresnih događaja značajna i srednje jačine. Zaseban uticaj nasljednog faktora zastupljen je kod 14% pacijenata oboljelih od dijabetesa melitusa tip II. Nasuprot tome, kod značajno većeg broja pacijenata (43%), evidentan je zaseban uticaj stresnih događaja. Interakcija uticaja nasljednog faktora i stresnih događaja zastupljena je kod 19% ispitanika, dok 24% ispitanika negira postojanje nasljednog faktora i uticaj stresnih događaja. Distribucija stresnih događaja ukazuje da je najveći procenat ispitanika, njih 31.7%, bio izložen ratnim dejstavima, a zatim slijede negativan uticaj izbjeglištva 11.9% i životne ugroženosti ispitanika 11.9%. Zaključak: Negativan uticaj stresnih događaja potvđen je kod ukupno 62% ispitanika, što je značajno više u odnosu na zastupljenost nasljednog faktora 33%.

Key words:
dijabates melitus, stresni događaji, nasljedni faktor

Thematic field:
Slobodne teme

Opening paper:
Yes

Date of abstract submission:
20.07.2012.

Number of visits:
653

Conference:
4. Kongres fizijatara BiH